[bol.com] Mendel is een 25-jarige joodse jongeman. Geboren in 1957 is hij een kind van oorlogsslachtoffers. Mendel worstelt met het vinden van zijn identiteit. Hij zoekt het verleden af, maar tracht tevens een houvast te vinden in het heden. Anna is zijn grote liefde. Zij is, met haar afkomst, een tegenpool die hem aantrekt, ondanks alles. Het boek geeft – met terugblikken op het verleden – het gevecht van een Jood weer om zijn plaats te vinden in de westerse, christelijke wereld. Het is vooral het gevoel van ontheemd zijn, dat de hoofdpersoon tot een zonderlinge figuur maakt in de voor hem vreemde wereld. De worsteling om het bestaan en om zekerheid is door de schrijver op knappe en boeiende wijze weergegeven.

[Gerrit Brand, stadmagazine.nl] De nieuwe roman Eden van Marcel Möring is een meesterwerk. Een veelstemmig boek, met verschillende vertelperspectieven. Een filosofische roman waarin het thema tijd een belangrijke rol speelt. Möring vertelt op virtuoze wijze verhalen. Hij creëert voortdurend sfeer en houdt de vaart er goed in. Hoewel er geen plot in het boek zit, is het toch een pageturner. Je wilt weten of het hem gelukt al die verschillende verhaallijnen bij elkaar te brengen en blijft lezen tot je het boek uit hebt.

Marcel Möring heeft met Eden (2017) zijn trilogie afgesloten, die begon met Dis (2007) en werd vervolgd met Louteringsberg (2011). Hij heeft anno 2017 met Eden bewezen tot de literaire wereldtop te behoren, en kan hij zich absoluut meten met Amerikaans-joodse schrijvers.

Möring is gewoon een hele goede schrijver, die mooie, elegante zinnen schrijft. Wat me nu ook opviel (iets wat de Möringkenners natuurlijk allang weten) is, dat de personages in de boeken van Möring door al zijn romans heen in een of andere vorm steeds weer terugkeren. Mendel Adenauer uit Mendels erfenis, Marcus Kolpa uit Dis, Jacob Noach uit Louteringsberg enzovoort. Wat voor een prachtig oeuvre heeft Möring gecreëerd! Het maakt hem tot een van de meest serieuze en beste schrijvers van Nederland. Hij is overigens niet zo’n megalomane oeuvrebouwer als A. F. Th. van der Heijden, maar Möring zit wel in diezelfde hoek. Hoewel ik niet precies zou kunnen zeggen wat nu wel en wat niet autobiografisch is in zijn werk, is het wel duidelijk dat hij veel autobiografische elementen in zijn romans stopt (maar welke schrijver doet dat niet?). Alleen al die drang om zijn eigen joodse wortels te willen blootleggen zegt wat dat betreft genoeg.

Marcel Möring houdt de vaart er altijd in. Hoewel zijn boeken beslist geen thrillers zijn, weet hij de spanning erin te houden. Je blijft lezen ondanks het feit dat er eigenlijk geen plot in zijn romans zit. Ook in Eden zit geen plot maar komen allerlei verhaallijnen op het eind toch bij elkaar, hoewel je niet precies kunt zeggen op welke manier. Hoe flikt de schrijver dat om de lezer op het eind toch een bevredigd gevoel te geven?

‘De fantasie waarin men leeft is de werkelijkheid,’ zegt psychiater Mendel Adenauer ergens in het boek. ‘En we hebben allemaal onze eigen fantasie. Dat is het verhaal dat we van onszelf maken.’ Volgens mij is dit waar het Möring om gaat. Een verhaal maken van je eigen leven door je fantasie te gebruiken. Er staan plaatjes in dit boek, afbeeldingen van historische kaarten en andere prenten. Waarom? Geen idee, het boek had ook zonder gekund. Er wordt met de typografie gespeeld. De perspectieven van waaruit verteld wordt worden in verschillende lettertypes weergegeven. Eden is een rijk boek dat je steeds weer op verrassende wijze aan het denken zet. Nog zo’n thema van Möring: de mens is steeds bezig orde in de chaos te scheppen. Een tuin aanleggen en onderhouden is orde scheppen in de chaos van de natuur. Toen Adam en Eva uit het paradijs werden verdreven werden ze voor het eerst geconfronteerd met het begrip tijd én moesten ze aan het werk, moesten ze orde scheppen in de chaos. De natuur de baas blijven vereist niet aflatend bezig zijn. Je bent nooit klaar, moet altijd weer opnieuw aan de slag. Een mens blijft bezig. Dit lijkt me de kern van het boek. Marcel Möring verliet een paar jaar geleden Facebook. Het voortdurend iets leuks moeten posten over jezelf is niet aan hem besteed. Möring is geen man voor oppervlakkige, virtuele contacten. Hij wil het leven in het echt beleven. Nog iets wat me opviel, een vrolijke noot lijkt me: er wordt nogal wat afgekookt en gegeten in de trilogie. Het kan niet anders of Möring is een liefhebber van lekker eten. Dat koken is vast een autobiografisch element in zijn romans. Of ga ik nu weer te ver? Ik denk niet dat Möring het prettig vindt als je te veel tracht uit te vissen wat werkelijkheid is in zijn boeken en wat fictie. Zijn boeken zijn immers zíjn fantasieverhaal van zíjn leven.