[fragment recensie Elisabeth Francet, bazarow.com]

Fuga in woord en beeld – Majestueuze klanken golven door de ruimte. Naar een orgelconcert luisterend in een vaal verlichte kloosterkerk, denk ik aan De andere naam. Septologie I-II, de zopas vertaalde roman van de Noorse schrijver Jon Fosse (1959). Terugkerende tonen vermengen zich met het onaardse licht en de repetitieve bewoordingen in Fosses werk. Beelden komen tevoorschijn, krijgen contouren, verveelvoudigen zich. Het orgelspel eindigt in een volstrekt harmonieuze stilte. Woorden, beelden, klanken vallen op hun plaats na een bovenzinnelijke, bijna religieuze ervaring. Beoogde Fosse een dergelijke ervaring met De andere naam?

(..) De andere naam eindigt met een lang gebed.

Fosses spirituele roman gaat voorbij aan taal, vorm, esthetiek, en richt zich naar abstracte symboliek, een oeridee, een archetype. De tekst is cirkelvormig, woorden schommelen heen en weer, deinen als eb en vloed. In minieme variaties overschildert Fosse woorden met bijna identieke woorden. Hij schildert traag, laag na laag, steeds donkerder, tot er licht ontstaat.

De roman staat vol verwijzingen naar de oorsprong van het christendom, de symboliek van het kruis, de confrontatie met de dood, het goddelijke in de mens, het immere zoeken naar licht in de duisternis.

Overgave is een voorwaarde om De andere naam naar waarde te kunnen schatten: overgave aan de trage cadans, de repetitieve bewoordingen, het bovenzinnelijke. Marianne Molenaar beweegt in haar vertaling vloeiend mee met Fosses cadans, wat het hypnotische effect ten goede komt. Al te veel weerstand kan je de toegang ontzeggen tot een sublieme leeservaring.

Iconische beelden komen tevoorschijn, zo krachtig dat ze je niet meer loslaten: Asle op zijn avondlijke tocht door Bjørgvin met de hond Brage in zijn armen; de andere Asle, liggend op de bank, trillend over zijn hele lijf; Åsleik in de deuropening van het oude huis, omkranst door licht; de afdrukken van Asle en Ales in de sneeuw, als twee engelen. Fosse schreef, schilderde, componeerde (kiest u zelf maar) andermaal een magistraal kunstwerk.