Het schrijven verdwijnt

Het schrijven verdwijnt

februari
Uitgave: oktober 2019

[Woord vooraf]

Tekst is hard bezig te verdwijnen. Tekst die in een natuurlijke taal is opgeschreven, bedoel ik. De roman wordt een televisieserie, de schrijver een mediafiguur en het wetboek wordt een set algoritmes.
Helemaal origineel is deze gedachte niet. In 1961 beschreef George Steiner in zijn essay ‘The Retreat from the Word’ hoe de wereld van het woord krimpt. Tot de zeventiende eeuw viel vrijwel de gehele werkelijkheid onder de sfeer van de taal, schrijft hij. Maar in de moderne tijd zijn grote gebieden van handelen, denken en voelen terechtgekomen onder het regime van de wiskunde, van chemische formules of elektronische verhoudingen.
Dat het woord wordt vervangen door de wiskunde is nu, in de eenentwintigste eeuw, onmiskenbaar. Op alle gebieden van het leven duiken machines op, en die dingen hebben de eigenschap dat ze vooral heel goed kunnen rekenen. Laat je overal machines aan het werk, op het gebied van recht, kunst en onderwijs bijvoorbeeld, dan gaan ze overal rekenen en verdwijnt het schrijven uit de cultuur.
Mij fascineert nog het meest wat er met het recht zal gebeuren als we wetten en rechtsregels straks niet meer opschrijven in natuurlijke taal. Zitten de rechtsregels eenmaal in de vorm van software in stoplichten en zoekmachines, in toegangspoorten en medicijnen, dan kun je niet meer in gesprek over de interpretatie ervan, omdat je ze niet meer kunt lezen en duiden.
Is het erg, dat het geschreven woord uit de cultuur verdwijnt? Misschien niet. Er komt vast een prachtige nieuwe wereld uit die verandering tevoorschijn. Maar voordat dat zover is, heb ik hier mijn gedachten als geschreven teksten bij elkaar gebracht, omdat het geen kwaad kan even stil te staan bij de overgang van schrijven naar rekenen.

februari3

 

Reacties zijn gesloten.