[trouw.nl; 12|9] Rochus Zuurmond – niet te verwarren met voormalig Trouw-columnist Jean-Jacques Suurmond – is emeritus hoogleraar bijbelse theologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij maakte daar deel uit van de ‘Amsterdamse school’, waarin vooral oog was voor de manier waarop de Bijbelse verhalen worden verteld en wat ze ons vandaag de dag te zeggen hebben.

Zuurmond wil een ongebruikelijke, andere kijk op de bijbelse ethiek bieden. Zijn stelling: we zitten er faliekant naast met het idee dat de bijbelse geboden dwingende, van God gegeven morele voorschriften en tijdloze gedragscodes zouden zijn. Ten eerste doen we daarmee geen recht aan de grote verschillen in historische context tussen toen en nu. Ten tweede, stelt Zuurmond, hebben we er vanuit een naargeestig moralisme al die eeuwen overheen gelezen dat het in de bijbelse geboden helemaal niet gaat over een kinderachtig moeten en niet mogen.

Uit de oorspronkelijke Hebreeuwse en Griekse teksten blijkt dat zinswendingen als ‘Gij zult…’ namelijk alleen maar iets over de toekomst zeggen en vooral een eschatologische strekking hebben. De bijbelse geboden en wetten waren indertijd veeleer bedoeld als beloften en toezeggingen, als ‘aangeboden’ geschenken en uitnodigingen die je met vreugde kunt aanvaarden.

‘Wat een glashelder en verrassend boek! Erudiet en scherp als altijd confronteert Zuurmond de theologie van de bijbelschrijvers met wat in christendom en christelijke cultuur de leidende gedachte is geworden: dat het in het geloof om moraal zou gaan, en in de Bijbel over wat wel en niet mag. Niet dus. Dit boek wijst een heel andere richting: het gebod als toezegging (i.p.v. voorschrift), en de ethische vraag als machtsvraag. Dit is theologie die fris is en nieuw. Heel geschikt om in kringverband te lezen en te bestuderen. God en de moraal verdient een brede lezersschare, buiten, maar vooral ook binnen de kerk, want zeker dáár is dit boek nodig.’
– dr. Wouter Klouwen