Weer onder de indruk van Bubers Eclipse of God (1952; Ned. vert. Godsverduistering, 1954). Erudiete gastcolleges van de Joodse godsdienstfilosoof in Amerika, over de relatie religie en filosofie. Zestig jaar na dato nog even actueel.

Met sprankelzinnen als:

“Geloof is niet een gevoel in de ziel van de mens, maar  het binnentreden van de mens in de werkelijkheid, de gehéle werkelijkheid. Deze vaststelling is eenvoudig, maar zij weerspreekt het gangbare denken.”

“Heden wordt ons de beslissende vraag voorgelegd naar het wezenlijk onderscheid tussen alle subjectiviteit en wat daaraan oppermachtig is.”

“De goddelijke waarheid wil, naar een woord van Franz Rosenzweig, ‘met beide handen’, namelijk met die van de filosofie en die van de theologie ‘worden aangeroepen’. ‘Wie haar,’ zo gaat hij verder, ‘met het dubbele gebed van de gelovige en van de ongelovige aanroept, hem zal zij zich niet onttrekken.’ Maar wat is het gebed van de ongelovige? Het is een in de derde persoon gesproken gebed van de filosoof tot de weer ónbekend geworden God. Dat is in staat de religieuze mensen in beroering te brengen en hen midden door de ontgoddelijkte werkelijkheid naar een nieuwe ontmoeting te doen uittrekken. Op hun weg stormen zij beelden omver, die klaarblijkelijk aan God geen recht meer kunnen doen. Hen drijft dezelfde Geest, die de filosoof dreef.”

“De filosoof zou moeten erkennen en belijden dat zijn idee van het absolute daar wordt opgeheven waar het absolute leeft; dat zij daar wordt opgeheven waar het absolute liefheeft – omdat daar het absolute juist niet meer ‘het absolute’ is, waarover gefilosofeerd kan worden, maar God is.”

“Verduistering van het licht van de hemel, Godsverduistering is het kenmerk van het werelduur waarin wij leven. Maar dat is niet een gebeuren, dat men toereikend kan vatten door uit te gaan van de veranderingen die zich in de mensengeest hebben voltrokken. Dat de zon verduisterd wordt, is een gebeuren tussen de zon en ons oog, niet ín ons oog…”

And last but not least: “Het goddelijke, dat de mens in zijn leven reëel ontmoet, zweeft niet bóven de demonie uit, maar doordringt haar.”