De mens: een typische post-truth-soort

[fragment] Eigenlijk heeft de mens altijd al in het post-truth-tijdperk geleefd. Homo sapiens is een post-truth-diersoort die zijn overwicht te danken heeft aan het creëren en geloven van fictieve verhalen. Al sinds de steentijd dienen zichzelf versterkende mythen als bindmiddel voor menselijke collectieven. Homo sapiens heeft deze planeet zelfs vooral kunnen veroveren dankzij het unieke menselijke vermogen om verhalen te verzinnen en verspreiden. Wij zijn de enige zoogdieren die kunnen samenwerken met talloze vreemden, omdat alleen wij fictieve verhalen kunnen bedenken, die kunnen verspreiden en miljoenen anderen zover kunnen krijgen dat ze erin geloven. Zolang iedereen in hetzelfde verhaal gelooft, gehoorzamen we allemaal aan dezelfde wetten en kunnen we dus effectief samenwerken.
Als je Facebook, Trump of Poetin dus wilt verwijten dat ze een nieuw, angstaanjagend tijdperk van post-truth hebben ingeluid, bedenk dan dat miljoenen christenen zich eeuwen geleden al opsloten in een zelfversterkende mythologische filterbubbel en het nooit zelfs maar waagden om het feitelijke waarheidsgehalte van de Bijbel te betwisten, terwijl miljoenen moslims onvoorwaardelijk vertrouwden op de Koran. Duizenden jaren lang bestond een groot deel van wat in menselijke sociale netwerken doorging voor ‘nieuws’ of ‘feiten’ uit verhalen over wonderen, engelen, demonen en heksen, en deden dappere verslaggevers live verslag vanuit de diepste dalen van de onderwereld. We hebben nul komma nul wetenschappelijk bewijs dat Eva werd verleid door de slang, dat de zielen van alle ongelovigen na hun dood zullen branden in de hel of dat de schepper van het universum het niet fijn vindt als een brahmaan met een onaanraakbare trouwt, maar toch geloven miljarden mensen al duizenden jaren lang in die verhalen. Sommig nepnieuws blijft eeuwig bestaan.