Complexe vragen
[volkskrant.nl] De roman Shalimar de clown is een meeslepend geschreven collage van verhalen, als een reeks Indiase mythologieën, exuberant van toon, zoals we van Rushdie gewend zijn, bijeengehouden door een dramatische gebeurtenis en een nog dramatischer gedachte. Rushdie gaat de problematiek van het terrorisme met verbeeldingskracht en scherpzinnigheid te lijf – en beide reiken ver bij hem. De vragen zijn groot: wat is een godsdienst van de vrede waard in de travestie van het geweld, waar is het centrum dat deze perifere strijd kan beteugelen, en waarom is de jood Max Ophuls een verzetsstrijder en Shalimar de clown een terrorist? Die vragen zijn zo complex, dat alleen de literatuur er een antwoord op kan geven, dat wil zeggen: kan uitnodigen tot een standpuntbepaling door de complexiteit in al haar facetten te schilderen. Er zijn maar heel weinig schrijvers die dat zo overweldigend goed doen als Salman Rushdie.
[nu.nl] Wie zoveel weet als Rushdie – want Shalimar de Clown is een schatkamer aan historische, sociale en antropologische informatie – die koestert een enorme liefde voor de mens an sich. Hij analyseert niet, oordeelt niet en geeft ook geen verklaring af voor de sombere terreurschaduw van deze tijd. Meesterlijk creëert hij een immens weefsel van plotlijnen, achtergronden en verhalen die elk bijdragen aan het onvermijdelijke. Ook zo is de mens, weet Rushdie. En een man die zó denkt en die zijn kennis zó schitterend weet over te dragen, die verdient onze unanieme lof.