Binnen het oeuvre van Milan Kundera nemen zijn vier essaybundels een bijzondere plaats in. Het zijn geen beschouwingen van een theoreticus, maar van een romancier die zich verdiept in de ontwikkeling en het wezen van zijn kunst. Want dat is de roman voor Kundera: niet zomaar een literair genre, maar een autonome kunstvorm die zich van andere kunstvormen onderscheidt doordat hij de concrete plaats van de mens in de wereld zichtbaar kan maken. De geschiedenis van de romankunst is een geschiedenis van onthullingen over het menselijk bestaan, onthullingen die niet zelden de officiële, voorgefabriceerde waarheid ontkrachten.

De vier essaybundels laten zich lezen als een groot bouwwerk. De bundel De romankunst legt de basis, Verraden testamenten stuurt het gebouw de hoogte in, Het doek zet er een visionaire torenspits op en Een ontmoeting decoreert het interieur…